Hiện nay, việc đánh giá CBCC cấp xã đã được quan tâm thông qua các tiêu chí về hoàn thành nhiệm vụ, phẩm chất đạo đức, tinh thần trách nhiệm. Tuy nhiên, phương pháp đánh giá còn mang tính định tính, chưa có các chỉ số đo lường cụ thể, rõ ràng và khách quan. Điều này dẫn đến một số hạn chế như thiếu tính định lượng và minh bạch. Các tiêu chí thường chung chung, khó đo lường bằng số liệu cụ thể, dẫn đến việc đánh giá chủ yếu dựa vào cảm tính hoặc kinh nghiệm cá nhân của người đánh giá; chưa gắn kết với mục tiêu phát triển địa phương, KPI chưa thực sự được xây dựng dựa trên các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng cụ thể của từng xã, phường, đặc khu; áp lực hành chính và thiếu nguồn lực, việc xây dựng, triển khai và theo dõi KPI đòi hỏi thời gian, nguồn lực và năng lực chuyên môn, điều mà nhiều địa phương cấp xã còn hạn chế; khó khăn trong việc thu thập dữ liệu, dữ liệu để đánh giá KPI thường phân tán, khó tổng hợp, đặc biệt là các dữ liệu liên quan đến sự hài lòng của người dân; chưa tạo động lực thực sự, kết quả đánh giá đôi khi chưa được sử dụng hiệu quả để khen thưởng, kỷ luật, quy hoạch, đào tạo, dẫn đến việc CBCC chưa thấy được ý nghĩa và động lực từ việc đánh giá.

(Ảnh minh họa)

Để khắc phục những thách thức trên và biến KPI thành công cụ đột phá, cần tập trung vào các giải pháp sau:

Xây dựng bộ KPI tinh gọn, đo lường được và phù hợp với đặc thù cấp xã. KPI chiến lược gắn với mục tiêu địa phương. Bộ KPI cần được xây dựng dựa trên các mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm (tỷ lệ hộ nghèo giảm, tỷ lệ trẻ em đi học đúng độ tuổi, tỷ lệ hồ sơ hành chính được giải quyết đúng hạn, mức độ hài lòng của người dân về dịch vụ công). Mỗi vị trí CBCC cần có bộ KPI riêng, phản ánh rõ chức năng, nhiệm vụ và trách nhiệm cụ thể (cán bộ địa chính có KPI về số lượng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp, cán bộ văn hóa có KPI về số lượng hoạt động văn hóa cộng đồng được tổ chức). Tối đa hóa các chỉ số có thể đo lường bằng số liệu, tỷ lệ, thời gian. Đối với các chỉ số định tính, cần xây dựng các tiêu chí đánh giá rõ ràng, có thang điểm cụ thể. Quá trình xây dựng KPI cần có sự tham gia của CBCC, lãnh đạo cấp trên và thậm chí là đại diện người dân để đảm bảo tính khả thi, công bằng và phù hợp.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số. Phát triển hoặc ứng dụng các phần mềm chuyên dụng để theo dõi, tổng hợp dữ liệu và tự động hóa quá trình đánh giá KPI. Hệ thống này cần tích hợp với các cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, dịch vụ công để tự động cập nhật thông tin. Xây dựng cổng thông tin hoặc ứng dụng di động cho phép người dân đánh giá mức độ hài lòng về thái độ, chất lượng phục vụ của CBCC. Đây là nguồn dữ liệu quan trọng, khách quan để đánh giá KPI.  Công khai các chỉ số KPI, kết quả đánh giá tổng thể (không công khai chi tiết cá nhân) trên các kênh thông tin của xã để người dân giám sát và phản hồi.

Nâng cao năng lực và nhận thức về KPI. Tổ chức các khóa đào tạo về phương pháp xây dựng, triển khai, theo dõi và đánh giá KPI cho lãnh đạo và CBCC cấp xã. Truyền thông mạnh mẽ để CBCC hiểu rõ KPI không phải là công cụ để "bắt lỗi" mà là công cụ để tự hoàn thiện, nâng cao hiệu quả công việc và góp phần vào sự phát triển chung. Khuyến khích CBCC tự đánh giá, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp và liên tục cải thiện hiệu suất làm việc.

Hội nghị công bố Quy định về Khung tiêu chí đánh giá hiệu suất công tác cá nhân và đơn vị tại Ban Chính sách, chiến lược Trung ương. Ảnh: Thành Trung

Gắn kết quả đánh giá KPI với chính sách cán bộ.  Kết quả đánh giá KPI xuất sắc cần được ghi nhận và khen thưởng kịp thời, xứng đáng (vật chất và tinh thần) để tạo động lực. Đối với những trường hợp không hoàn thành KPI hoặc có hiệu suất thấp kéo dài, cần có biện pháp nhắc nhở, đào tạo lại hoặc xử lý kỷ luật theo quy định. Kết quả KPI cần là một trong những tiêu chí quan trọng để xem xét quy hoạch, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ, đảm bảo "đúng người, đúng việc".

Tăng cường sự tham gia và giám sát của cộng đồng. Ngoài đánh giá của lãnh đạo trực tiếp, cần có cơ chế để người dân, các tổ chức đoàn thể tham gia đánh giá CBCC thông qua các phiếu khảo sát, hội nghị tiếp xúc cử tri, hoặc hệ thống phản hồi trực tuyến.. Công khai các chỉ số KPI và kết quả đánh giá tổng thể của các phòng ban, lĩnh vực tại xã để người dân có thể giám sát và góp ý.

Việc triển khai thành công các giải pháp đột phá trong đánh giá KPI sẽ mang lại nhiều lợi ích to lớn như sau: Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, CBCC làm việc có mục tiêu rõ ràng, định hướng hơn, từ đó nâng cao chất lượng giải quyết công việc, phục vụ người dân tốt hơn. Tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình: Mọi hoạt động được đo lường cụ thể, dễ dàng truy vết và quy trách nhiệm. Phát hiện và bồi dưỡng nhân tài: Xác định được những CBCC có năng lực, hiệu suất cao để bồi dưỡng, phát triển. Cải thiện sự hài lòng của người dân: Dịch vụ công được nâng cao, thủ tục hành chính được rút gọn, thái độ phục vụ tốt hơn sẽ làm tăng sự hài lòng và niềm tin của người dân đối với chính quyền. Thúc đẩy cải cách hành chính: KPI là động lực để chính quyền cấp xã liên tục đổi mới, sáng tạo trong công tác quản lý và điều hành.

Đánh giá KPI cán bộ, công chức chính quyền cấp xã không chỉ là một nhiệm vụ hành chính đơn thuần mà còn là một giải pháp chiến lược để tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước cấp cơ sở. Bằng cách xây dựng bộ KPI khoa học, ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao năng lực, gắn kết quả đánh giá với chính sách cán bộ và tăng cường sự tham gia của cộng đồng, chúng ta có thể tạo ra một đội ngũ CBCC cấp xã chuyên nghiệp, tận tâm, góp phần xây dựng một nền hành chính phục vụ, kiến tạo và phát triển bền vững. Đây là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự quyết tâm, đồng bộ và liên tục đổi mới từ các cấp lãnh đạo đến từng CBCC.

TS. Thái Xuân Sang, Trường Chính trị Nghệ An