Trong những năm đầu của thế kỷ 20, hành trình tìm đường cứu nước đã đưa Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa Mác-Lênin. Người khẳng định: “Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin”. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (1991) được thông qua tại Đại hội VII đã xác định: “Đảng lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động”. Điều này không chỉ đảm bảo sự thống nhất nhận thức trong toàn Đảng mà còn thể hiện rõ lập trường kiên định, ý chí quyết tâm của Đảng trong việc bảo vệ tính khoa học, tính cách mạng chủ nghĩa Mác-Lênin trong bối cảnh chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ nhanh chóng.

Với những thành tựu có ý nghĩa lịch sử, tại Đại hội XIII (năm 2021), Đảng ta tiếp tục khẳng định chủ nghĩa Mác-Lênin cùng với tư tưởng Hồ Chí Minh là “kim chỉ nam” cho mọi hành động của Đảng. Đai hội XIII đã nêu rõ quan điểm chỉ đạo quá trình đổi mới và phát triển ở Việt Nam. Đây được coi là một trong những vấn đề “mang tính nguyên tắc, có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng vững chắc của Đảng ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động”.

Thực tiễn 95 năm ra đời, phát triển của Đảng và gần 40 năm đổi mới đất nước với những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, có thể khẳng định đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín quốc tế như ngày nay, đây chính là bằng chứng thuyết phục để khẳng định việc Đảng ta kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin là hoàn toàn đúng đắn, vừa phù hợp với quy luật khách quan, vừa đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Đúng như Đảng ta nhận định: “Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử là kết tinh sức sáng tạo của Đảng và nhân dân ta, khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta là phù hợp với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại; khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam”. Trong Quy định số 37-QĐ/TW về những điều đảng viên không được làm, đảng viên không được “phản bác, phủ nhận, xuyên tạc, chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh”. Đây là sự bổ sung kịp thời nhằm khắc phục triệt để những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị của đảng viên trong giai đoạn hiện nay.

 

Để phủ nhận nền tảng tư tưởng của Đảng, các thế lực thù địch và phần tử cơ hội chính trị thường tung ra nhiều luận điệu xuyên tạc với thủ đoạn tinh vi, đa dạng. Trước hết, chúng vin vào yếu tố thời đại, cho rằng chủ nghĩa Mác - Lênin chỉ phù hợp với thế kỷ XIX – thời kỳ cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và thứ hai và đã trở nên lỗi thời trong kỷ nguyên cách mạng công nghiệp 4.0, kinh tế số, toàn cầu hóa. Tiếp đó, chúng gán ghép chủ nghĩa Mác – Lênin là học thuyết “ngoại lai”, không phù hợp với bối cảnh phương Đông, thậm chí coi việc du nhập vào Việt Nam là một “sai lầm lịch sử” cần phải từ bỏ. Nguy hiểm hơn, một số quan điểm cố tình tách rời hoặc so sánh khiên cưỡng giữa chủ nghĩa Mác – Lênin với tư tưởng Hồ Chí Minh, từ đó phủ định cả hai, cho rằng sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu là hệ quả tất yếu từ “sai lầm gốc rễ” của học thuyết.

Rõ ràng, để phản bác những luận điệu xuyên tạc về chủ nghĩa Mác - Lênin cũng như tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời đại ngày nay, ngoài những luận cứ, lý luận về tính ưu việt, tính khoa học, thì minh chứng rõ ràng và sống động nhất chính là hình ảnh sự phát triển của các quốc gia đang vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin vào công cuộc xây dựng đất nước. Trong thời kỳ đổi mới, cải cách, mở cửa, Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng Cộng sản Trung Quốc, cùng một số đảng cộng sản khác đã vận dụng, bổ sung, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện thực tiễn mỗi quốc gia. Đặc biệt Trung Quốc đã xây dựng mô hình chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc, vươn lên vị trí số 2 thế giới về quy mô nền kinh tế, khẳng định vị thế nước lớn. Chủ nghĩa xã hội vẫn tiếp tục được xây dựng ở Cuba, Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Sự kiên định, vững vàng của Đảng ta trong suốt hơn 95 năm qua là một bằng chứng giàu sức thuyết phục để khẳng định chủ nghĩa Mác - Lênin vẫn có giá trị, sức sống bền vững với nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Với Việt Nam, sau gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, kiên định với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, phát triển mạnh mẽ, toàn diện. Kinh tế Việt Nam đã đạt tốc độ tăng trưởng khá ấn tượng. Ở giai đoạn đầu đổi mới (1986 - 1990), tăng trưởng GDP bình quân hằng năm chỉ là 4,4% thì giai đoạn 1991 - 1995, GDP bình quân đã đạt 8,2% mỗi năm. Thậm chí năm 2020, kinh tế chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh Covid-19 nhưng tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam vẫn thuộc nhóm các nước tăng trưởng cao nhất khu vực, thế giới. Đời sống nhân dân cả về vật chất và tinh thần được cải thiện rõ rệt. Từ chỗ không đủ lương thực, Việt Nam đã trở thành quốc gia xuất khẩu nông sản lớn trên thế giới, nằm trong top 30 nền kinh tế xuất khẩu lớn nhất thế giới với vị trí 23 theo số liệu của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2023. Đặc biệt trong năm 2020, Việt Nam cùng lúc đảm nhận 3 vị trí quan trọng: Ủy viên không Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Chủ tịch ASEAN, Chủ tịch AIPA. Việt Nam đã ký kết đối tác chiến lược, toàn diện và chiến lược toàn diện với hơn 40 quốc gia. Điều đó nói lên sự phát triển nhanh chóng, mạnh mẽ và tiềm lực, vị thế, uy tín quốc tế ngày càng cao của Việt Nam trên trường thế giới.

Thực trạng nhận thức của đoàn viên, thanh niên về vai trò của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh hiện nay và giải pháp

Trong bối cảnh bùng nổ thông tin, nhiều đoàn viên, thanh niên có xu hướng tiếp cận tri thức lý luận chính trị một cách hời hợt, thiếu hệ thống. Việc học tập chủ nghĩa Mác - Lênin tại một số nơi vẫn còn mang tính hình thức, chưa gắn liền với thực tiễn. Một bộ phận không nhỏ đoàn viên, nhất là khối doanh nghiệp và khu vực ngoài nhà nước, còn mơ hồ về khái niệm “nền tảng tư tưởng của Đảng” hay không phân biệt rõ giữa chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam và mô hình xã hội chủ nghĩa cũ ở Đông Âu.

Thực tế có thể dễ nhận thấy, tỉ lệ đoàn viên trẻ có khả năng phân tích, phản bác các quan điểm sai trái trên không gian mạng còn thấp. Nhiều người chọn cách “né tránh tranh luận” hoặc “lướt qua thông tin xấu độc” thay vì chủ động bảo vệ quan điểm đúng đắn. Điều đó cho thấy, năng lực tự bảo vệ nền tảng tư tưởng của một bộ phận thanh niên còn hạn chế, cần được bồi dưỡng từ gốc.

Tình trạng “ngại học lý luận”, “sợ khô khan”, hay “học để đủ điểm rèn luyện” vẫn còn tồn tại ở một bộ phận không nhỏ đoàn viên, sinh viên. Trong khi đó, không gian mạng lại đầy rẫy các quan điểm phản động được truyền tải qua nội dung hấp dẫn, hình ảnh bắt mắt, tốc độ lan truyền cao, khiến tư duy phê phán trong thanh niên càng cần được củng cố.

Để tổ chức Đoàn thực sự là lực lượng tiên phong trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, cần triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp sau:

Trước hết phải nâng cao nhận thức lý luận chính trị cho đoàn viên, thanh niên. Tổ chức Đoàn cần chú trọng đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục lý luận chính trị trong đoàn viên thanh niên theo hướng ngắn gọn, dễ hiểu, gắn với thực tiễn và phù hợp từng nhóm đối tượng. Các buổi sinh hoạt chuyên đề về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh nên được tổ chức định kỳ với nội dung gần gũi, liên hệ thực tế, không sa vào lý thuyết khô cứng. Cần kết hợp giữa học tập lý luận với giáo dục tư tưởng, truyền thống và các hoạt động thực tiễn, làm cho đoàn viên “hiểu đúng – tin chắc – làm theo”.

Thứ hai là xây dựng đội ngũ đoàn viên nòng cốt trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Các cấp bộ Đoàn cần chủ động phát hiện, bồi dưỡng và phát huy vai trò của đội ngũ đoàn viên có bản lĩnh, hiểu lý luận, biết công nghệ để làm lực lượng phản bác hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch. Lực lượng này phải được tập huấn về kỹ năng lập luận, phản biện, sử dụng công cụ truyền thông số. Các mô hình như “Câu lạc bộ lý luận trẻ”, “Tổ phản bác thông tin xấu độc” cần được nhân rộng tại cấp huyện, tỉnh, trong khối trường học, doanh nghiệp và trong các cơ quan hành chính sự nghiệp.

Thứ ba là đẩy mạnh truyền thông chính trị trên không gian mạng. Tổ chức Đoàn cần chủ động sáng tạo nội dung tuyên truyền về nền tảng tư tưởng của Đảng trên các nền tảng số như Facebook, YouTube, TikTok, Zalo… với hình thức ngắn gọn, dễ hiểu, sinh động. Mỗi cơ sở Đoàn nên có kênh truyền thông riêng để lan tỏa thông tin chính thống, nâng cao “sức đề kháng tư tưởng” cho thanh niên. Bên cạnh đó, cần tổ chức các chiến dịch online phản bác luận điệu sai trái, gắn hashtag đồng loạt, khơi gợi phong trào trong giới trẻ, tạo thế chủ động trên không gian mạng.

Thứ tư là phát huy vai trò nêu gương, dẫn dắt của cán bộ Đoàn. Cán bộ Đoàn phải là người tiên phong về bản lĩnh chính trị, gương mẫu trong học tập và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Cần coi việc học lý luận, nắm chắc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là một yêu cầu bắt buộc trong đánh giá cán bộ Đoàn. Song song, phải tăng cường tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng trình bày, thuyết phục, phản biện cho cán bộ Đoàn các cấp, để mỗi cán bộ không chỉ là người truyền đạt lý luận mà còn là hạt nhân lan tỏa, thuyết phục và dẫn dắt đoàn viên bằng chính bản lĩnh và hiểu biết của mình.

Thứ năm là gắn giáo dục lý luận với thực tiễn hoạt động phong trào. Tổ chức Đoàn cần lồng ghép nội dung giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào các phong trào, hoạt động cụ thể như Tháng Thanh niên, Chiến dịch tình nguyện hè, các đợt sinh hoạt chính trị cao điểm, hành trình về nguồn, diễn đàn “Tuổi trẻ với Đảng”... Qua đó, giúp đoàn viên hiểu rõ lý luận không phải là lý thuyết xa rời cuộc sống mà chính là kim chỉ nam cho hành động cách mạng. Đây là con đường thiết thực nhất để lý luận thấm sâu vào thanh niên bằng trải nghiệm, bằng rèn luyện và bằng kết quả cụ thể.

 

Trong bối cảnh các thế lực thù địch đang không ngừng gia tăng hoạt động xuyên tạc, phủ nhận vai trò của chủ nghĩa Mác - Lênin nhằm làm suy yếu nền tảng tư tưởng của Đảng ta, thì tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh càng phải khẳng định rõ vai trò tiên phong của mình trên mặt trận tư tưởng. Phát huy vai trò đó đòi hỏi mỗi cấp bộ Đoàn phải chủ động hơn, quyết liệt hơn trong công tác giáo dục lý luận, định hướng tư tưởng, phản bác các luận điệu sai trái ngay từ cơ sở. Mỗi cán bộ, đoàn viên thanh niên hôm nay cần thấm nhuần sâu sắc giá trị khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác – Lênin cũng như tư tưởng Hồ Chí Minh, nhận thức rõ rằng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng cũng chính là bảo vệ lý tưởng cách mạng, con đường phát triển của dân tộc, là sứ mệnh vẻ vang mà tuổi trẻ không thể thoái thác.

 --------------------------------

 

[1] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, H, 2011, t.2, tr.289

[2] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb. Sự Thật, H, 1987, tr.125.

[3] Đảng Cộng sản Việt Nam: Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Nxb. Sự Thật, H, 1991, tr.21.

[4] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, t. I., tr.33.

[5] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, t. I., tr.25.

[6] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, t. I., tr.104.

[7] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, tr.110.

[8] C.Mác và Ph.Ăngghen: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, H, 1999, t.36, tr.796.

[9] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.234.

[10] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.235.

[11] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Sđd, t.II, tr.236.