Sắp xếp lại tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị Việt Nam - sẽ có những hy sinh
1.
Sắp xếp lại tổ chức bộ máy - sẽ có những hy sinh
Sắp xếp tổ chức bộ máy không đơn
thuần là một cuộc cải tổ hành chính, mà là một cuộc cách mạng với nhiều những
khó khăn thách thức, đòi hỏi sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, của toàn
xã hội và có khi chúng ta cũng phải chấp nhận cả những hy sinh, đó là:
Một là, một bộ phận cán bộ, công chức, viên
chức và người làm việc trong hệ thống chính trị sẽ phải hy sinh lợi ích, đây có
lẽ là vấn đề khó khăn nhất, nhạy cảm nhất và cũng là trở ngại lớn nhất của quá
trình sắp xếp lại bộ máy của chúng ta hiện nay.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. (Ảnh:
Quốc hội)
Việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo
hướng tinh gọn hơn, đầu mối giải quyết công việc và số lượng người làm việc
trong hệ thống chính trị sẽ giảm bớt sẽ dẫn đến việc dôi dư cán bộ sau khi sắp
xếp, sẽ có một bộ phận phải chấp nhận giữ chức vụ thấp hơn hiện tại, một bộ phận
thôi không giữ chức vụ và thậm chí một bộ phận sẽ rời khỏi vị trí công tác
trong hệ thống chính trị (chỉ tính riêng cấp huyện và cấp xã sau sắp xếp có
21.800 người thuộc diện dôi dư) (1), ảnh hưởng trực tiếp tới lợi ích trước mắt
của họ, sẽ có những tâm tư, tâm lý e dè, làm việc cầm chừng ở một số bộ phận là
điều khó tránh khỏi dù chúng ta không ai mong muốn. Tuy nhiên, việc sắp xếp lại
tổ chức bộ máy lần này là một cuộc cách mạng chưa từng có trong lịch sử tổ chức
bộ máy của đất nước và cách mạng thì dù không muốn chúng ta cũng phải chấp nhận
sẽ có những hy sinh, nhưng những hy sinh đó không phải là cái cớ để chúng ta
chùn bước, xao lòng mà nó chính là động lực để chúng ta quyết tâm hơn thực hiện
thắng lợi những mục tiêu mà sắp xếp lại bộ máy đề ra vì lợi ích chung và lâu
dài của dân tộc. Cả hệ thống chính trị và nhân dân ai cũng thấy việc sắp xếp
lại tổ chức bộ máy lúc này là cần thiết, nhưng nếu chỉ vì đụng chạm đến lợi ích
của một bộ phận mà chúng ta trì hoãn thì vô hình chung chúng ta vì lợi ích trước
mắt đã đẩy trách nhiệm này cho thế hệ mai sau, và khi đó cũng sẽ có một bộ phận
phải hy sinh, nhưng liệu rằng có quá muộn và sự hy sinh đó có mang lại được
điều chúng ta mong muốn khi cơ hội lịch sử đã qua đi.
Nhìn lại suốt chiều dài lịch sử của
đất nước, ở mỗi thời kỳ, khi nhiệm vụ cách mạng cần thì luôn có những con người
tiên phong sẵn sàng hy sinh tính mạng, lợi ích của mình vì sự nghiệp cách mạng
của đất nước, họ đã hy sinh để các thế hệ sau được hưởng quả ngọt, để “Đất nước
ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”
(2) và hiện nay, khi cuộc cách mạng sắp xếp lại tổ chức bộ máy gọi tên, cũng sẽ
có những con người chấp nhận hy sinh lợi ích cá nhân của mình, đó cũng chính là
sự đóng góp to lớn của họ để cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy nước nhà đi đến
thắng lợi, họ đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình và bây giờ, khi đất nước
đang đứng trước thời khắc lịch sử họ lùi lại để chuyển giao sứ mệnh cho thế hệ
sau tiếp bước. Thấu hiểu được sự hy sinh thầm lặng đó, ngay từ khi bắt đầu thực
hiện việc sắp xếp lại bộ máy, Đảng và Nhà nước đã kịp thời có những hướng dẫn
cụ thể và ban hành nhiều Chủ trương, chính sách nhằm động viên, khích lệ và hỗ
trợ cho những người này.
Hai
là, hy sinh về chi phí chuyển đổi và sự ổn
định trong ngắn hạn.
Việc
tổ chức lại bộ máy không phải miễn phí. Nhà nước phải đầu tư vào đào tạo lại
nhân sự, hỗ trợ chính sách cho người lao động bị cắt giảm, dôi dư hoặc về hưu
sớm, đây là một khoản chi phí đáng kể cho ngân sách (nguồn kinh phí chi từ ngân sách nhà nước để giải quyết chế độ cho
các đối tượng khoảng 130.000 tỉ đồng) (3). Mặt khác, khi sáp nhập các
đơn vị hành chính, cần đầu tư xây dựng lại hệ thống công sở, trụ sở làm việc,
công nghệ thông tin để phù hợp với mô hình mới dẫn đến ngân sách nhà nước cũng
phải đầu tư không nhỏ cho chi phí tái cơ cấu cơ sở vật chất, hạ tầng phục vụ cho hoạt động của bộ máy. Bên
cạnh đó, việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy cũng sẽ gây ra sự xáo trộn bước đầu trong
quá trình vận hành, có thể xảy ra sự gián đoạn tạm thời trong công tác quản lý.
Người dân và doanh nghiệp phải thích nghi với bộ máy mới, thủ tục hành chính có
thể thay đổi, đòi hỏi người dân và doanh nghiệp phải làm quen với quy trình
mới, dẫn đến một số bất tiện ban đầu. Đồng thời, các văn bản quy phạm pháp
luật, quy trình làm việc cũng phải điều chỉnh để phù hợp, có thể sẽ tạo ra độ
trễ và những khó khăn nhất định trong thời gian chuyển tiếp.
Như vậy, chúng ta thấy rằng, việc
sắp xếp lại tổ chức bộ máy hiện nay không chỉ có những cá nhân đang làm việc
trong hệ thống chính trị phải hy sinh mà Đảng, Nhà nước, các tổ chức trong hệ
thống chính trị, người dân, doanh nghiệp và toàn xã hội cũng có phải chấp nhận
những tác động không hề mong muốn để chúng ta chung sức, đồng lòng cùng quyết
tâm thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy vì sự phát triển bền
vững của đất nước trong tương lai.
Ngày 20/6, Ban Thường vụ Tỉnh ủy
Nghệ An tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn tỉnh vận hành thử nghiệm hoạt động của
cấp ủy Đảng, HĐND, UBND xã, phường mới theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp
trên địa bàn tỉnh
2. Một số vấn đề cần quan tâm khi
tiến hành sắp xếp lại tổ chức bộ máy ở Việt Nam hiện nay
Một
là, thực
hiện tốt công tác tuyên truyền một cách sâu rộng để cán bộ, công chức, viên
chức, người lao động, nhân dân, doanh nghiệp và toàn xã hội nhận thức được sự đúng
đắn và tính cấp thiết của việc sắp xếp lại bộ máy của hệ thống chính trị ở nước
ta hiện nay, và đây là việc làm có kế hoạch, được chuẩn bị kĩ lưỡng, là bước
tiếp nối của cả một quá trình chứ không phải là sự “ngẫu hứng”, chủ quan duy ý
chí hay “cắt giảm bừa bãi”.
Hai
là,
cần xây dựng một lộ trình cụ thể gắn liền với các nội dung của quá trình sắp
xếp, song song với quá trình hoàn thiện thể chế để tạo khung pháp lý đảm bảo
cho quá trình triển khai thực hiện được thống nhất, đồng bộ, tránh tình trạng
chồng chéo, cục bộ hay “tùy hứng”, “phong trào” trong sắp xếp bộ máy.
Ba
là,
cần phải có các chính sách phù hợp, thỏa đáng để hỗ trợ cho các đối tượng bị
tác động trong quá trình sắp xếp lại bộ máy, đặc biệt là những người buộc phải
nghỉ việc không chỉ đơn thuần là vấn đề tài chính mà còn phải tính đến việc hỗ
trợ đào tạo và chuyển đổi nghề cho các đối tượng này, nhất là những người trẻ.
Bên cạnh đó, cần phải xây dựng quy trình và tiêu chuẩn cụ thể, rõ ràng trong
thực hiện các khâu của công tác cán bộ, nhất là việc luân chuyển, điều động, bổ
nhiệm và thực hiện một cách công khai, minh bạch tránh những tiêu cực có thể
xảy ra trong quá trình sắp xếp lại bộ máy.
Để thực hiện thành công cuộc cách
mạng về sắp xếp lại tổ chức bộ máy chúng ta phải chấp nhận nhiều sự hy sinh từ
cá nhân, tổ chức đến toàn bộ hệ thống chính trị và cả xã hội. Mặc dù có nhiều
thách thức và hy sinh, nhưng việc sắp xếp bộ máy là một bước đi cần thiết để
hướng đến một hệ thống quản trị đất nước tinh gọn, hiệu quả, tiết kiệm và phù
hợp với xu thế hội nhập toàn cầu, với sự chuẩn bị công phu và thực hiện bài bản,
có lộ trình hợp lý, tin chắc rằng những hy sinh này sẽ không vô nghĩa và sẽ
mang lại lợi ích lâu dài cho sự phát triển bền vững của đất nước./.
(2) Văn kiện Đại Hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng
Cộng sản Việt Nam.
Ths. Nguyễn Anh Tuấn - GVC Khoa NN và PL